Wylew a udar – czym są i jakie są między nimi różnice?

Często słyszymy o tym, że ktoś „miał wylew”, albo „przeszedł udar”. Co jednak oznaczają oba te terminy i z czym się wiążą? Odpowiadamy.

Zacznijmy od udaru

Udar mózgu jest incydentem w organizmie, powodującym zaburzenie czynności mózgu, którego podstawy leżą w złej kondycji naczyń. Występuje nagle, a jego objawy są  gwałtowne i utrzymują się dłużej niż 24 godziny. Wyróżnia się dwa rodzaje udarów: niedokrwienny i krwotoczny.

Czym więc jest wylew?

Wylew jest potoczną nazwą udaru krwotocznego mózgu. Następuje on wtedy, kiedy naczynie mózgowe pęka i krew rozlewa się w określonym obszarze mózgu, stąd popularne jest sformułowanie o wystąpieniu „wylewu krwi do mózgu”. Inne miejsce mózgu, do którego naczynie miało doprowadzić krew z kolei nie zostaje ukrwione i ten obszar nie zostaje odpowiednio dotleniony. 

Zarówno udar niedokrwienny jak i potoczny wylew są stanami zagrożenia życia i obarczone są ryzykiem pozostawienia człowieka w stanie stałej niepełnosprawności. W przypadku wylewu szacuje się, że w ciągu pierwszych 30 dni od wystąpienia incydentu śmiertelność wynosi od 35 do 52%, a w ciągu roku od 42 do 65%.

Dużo zależy od umiejscowienia wadliwego naczynia i obszaru mózgu dotkniętego udarem, a także czasem reakcji i hospitalizacji chorego. Zwykle udar krwotoczny ma bardziej nasilony przebieg i sieje większe spustoszenie niż udar niedokrwienny ze względu na słabsze możliwości leczenia. Często krwiaki umiejscawiają się w bardzo trudno dostępnych częściach mózgu stąd ich usunięcie w porę jest trudne lub niemożliwe.

Ciężkość udaru określa się skalą NIHSS, zgodnie z którą:

• 0-4 pkt – udar łagodny
• 5-15 pkt – udar średnio ciężki
• 16 pkt – udar ciężki

Objawy udaru niedokrwiennego, a objawy wylewu

Objawy obu rodzajów udarów są bardzo podobne. Wszystko zależy od obszaru mózgu, w którym dochodzi do niedotlenienia lub pęknięcia naczynia. Jednak do głównych objawów udarów mózgu należą:

• połowiczny niedowład,
• afazja (zaburzenie mowy),
• problemy z utrzymaniem równowagi,
• widzenie podwójne,
• utrata świadomości lub przytomności,
• silny ból głowy (objaw charakterystyczny dla udaru krwotocznego),
• podwyższone ciśnienie tętnicze.

Jak działać w przypadku wystąpienia udaru mózgu?

W momencie, kiedy stajemy się świadkami udaru mózgu nie ma dla nas znaczenia na jakim podłożu wystąpił. Ważny jest jedynie czas reakcji i to, aby pacjent jak najszybciej został przetransportowany karetką na oddział udarowy i tam nastąpiło dokładne rozpoznanie i podjęte odpowiednie leczenie. 

Dlatego pierwsze, co powinniśmy zrobić, to wezwać pogotowie ratunkowe i przekazać dyspozytorowi informacje o stanie chorego. Do czasu przyjazdu karetki powinniśmy ułożyć osobę, u której podejrzewamy wystąpienie udaru w bezpiecznej pozycji bocznej z odchyloną do tyłu głową oraz monitorować podstawowe czynności życiowe – oddech i tętno. W razie gdyby doszło do ich zatrzymania należy podjąć reanimację wykonując masaż serca (30 ucisków) i sztuczne oddychanie (2 wdechy).

Chory, który trafi do szpitala zostanie poddany szczegółowym badaniom, które ustalą miejsce wystąpienia udaru i jego skalę, ustabilizują ciśnienie krwi i podejmą odpowiednie leczenie

Przeczytaj także:

• Cechy dobrego lekarza prowadzącego pacjenta po udarze
• Przejściowe niedokrwienie mózgu coraz częściej dotyka młodych ludzi. Na czym polega i jakie są jego objawy?
• Jaką żywność przynieść choremu po udarze do szpitala? Czego należy unikać?
• Miażdżyca – niebezpieczna choroba prowadząca do udaru
• Pierwsze zwiastuny świadczące o nadchodzącym udarze mózgu. Nie lekceważ ich!