Powrót

Spastyczność – jeden ze skutków udaru

Jestem opiekunem 2021.10.25 Zespół Redakcyjny

Spastyczność jest to wzmożone napięcie mięśniowe, które dotyka 20-40% pacjentów po udarze mózgu. Jak ją rozpoznać? Kiedy może się rozwinąć? Czy można ją leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w materiale z udziałem dr n. med. Małgorzaty Dec-Ćwiek.

Transkrypcja

Czym jest spastyczność?

rozwiń

Jednym z objawów, który pojawia się u pacjentów po udarze mózgu, u tych pacjentów u których występuje unieruchomienie, przy czym nie musi to być unieruchomienie w sensie takim, że pacjent porusza się na wózku inwalidzkim, ale to może być po prostu mniej sprawna ręka, może dojść do rozwoju zjawiska jakim jest spastyczność. Spastyczność jest rodzajem wzmożonego napięcia mięśniowego. U różnych pacjentów może to mieć różne nasilenie. U niektórych pacjentów spastyczność jest w ogólne niezauważalna dla nich. U innych jest tak, że jest zjawiskiem, które pomaga np. w poruszaniu się. U innych z kolei nasilenie się tej spastyczności jest tak duże, że sprawia trudności, może powodować ból. 

Zjawisko spastyczności dotyczy 25-40% pacjentów, którzy przebyli udar mózgu. Ryzyko rozwoju spastyczności to unieruchomienie, zaburzenia czucia, czy brak czucia, a także wielkość uszkodzenia mózgu w wyniku udaru. Im większy obszar mózgu został uszkodzony, tym większe ryzyko rozwoju spastyczności. Spastyczność rozwija się w różnym czasie po udarze mózgu. Może być tak, że pacjent leżąc jeszcze na oddziale neurologicznym już zaczyna rozwijać spastyczność, czyli wyczuwamy w badaniu u takiego pacjenta wzmożone napięcie mięśniowe, ale to nie znaczy, że zaczyna już na tym etapie sprawiać pacjentowi trudności. 

Spastyczność, pamiętajmy o tym, że nie jest chorobą wynikającą z uszkodzenia mięśnia. Spastyczność wynika z uszkodzenia mózgu. Dany umięśnień po udarze mózgu dostaje nieprawidłowe sygnały. Uszkodzony mózg nie wysyła sygnałów hamujących. W skutek tego, w obrębie mięśnia jest dużo sygnałów pobudzających – pobudzających mięsień do pracy, czyli skurczu. W mięśniu takim powstaje w związku z tym napięcie. Pacjent nie może siłą woli zmniejszyć tego napięcia. Spastyczność może występować u pacjentów w sposób trwały, ciągły, albo może pojawiać się okresowo, wtedy gdy pojawia się jakiś bodziec – np. zimno, np. dotknięcie stopą podłogi. W przypadku dotknięcia stopą podłogi u pacjenta mogą występować tzw. klonusy. Często pacjenci opowiadają wtedy, że drży im noga. Nie jest to drżenie, tylko jest to właśnie spastyczność. 

zwiń