Masz wpływ na proces leczenia spastyczności – nie zapominaj o tym i zapytaj swojego lekarza o najlepszą dla ciebie metodę leczenia
W Polsce każdego roku udaru mózgu doznaje ok. 70 tysięcy osób. Jest to choroba, która może mieć wiele następstw – m.in. niedowład, afazję, dysfagię, dyzartrię czy padaczkę. U 20-40% pacjentów może rozwinąć się spastyczność kończyn, która znacznie pogarsza jakość życia pacjenta i wymaga również większego zaangażowania ze strony bliskich w pielęgnację chorego1.
Spis treści
Po pierwsze – obserwuj
Zarówno w szpitalu jak i po powrocie do domu należy uważnie obserwować chorego. Wzmożone napięcie mięśniowe może rozwinąć się nawet po kilku tygodniach od wystąpienia udaru2. Wczesna diagnoza spastyczności i wdrożone leczenie zwiększają szansę na osiągnięcie poprawy stanu fizycznego pacjenta i szybszy powrót do samodzielności, choćby częściowej.
Lekarzem, którego najpierw odwiedza chory jest lekarz rodzinny. To on powinien być czujny pod kątem ewentualnego rozwoju spastyczności – to właśnie postawa chorego powinna w pierwszej kolejności zwrócić jego uwagę3. Cennych informacji dostarcza również odpowiednio prowadzona rozmowa z pacjentem lub opiekunem. Rolą opiekuna, jak i pacjenta, jest obserwowanie, czy nie pojawiają się objawy utrudniające wykonywanie codziennych czynności. Warto o nich wspomnieć lekarzowi. Samo wskazanie i nazwanie objawów to jeden z czynników, dzięki którym pacjent i opiekun mają wpływ na leczenie spastyczności. Pomocne będzie ich wynotowanie, wsparciem może być również ankieta znajdująca się na tej stronie lub infografika.
Po drugie – angażuj się
Aby sukcesywnie zwiększać samodzielność i poprawę jakości życia pacjentów ze spastycznością po udarze mózgu, chory musi być zaangażowany w proces zdrowienia. Kinezyterapia, fizykoterapia ze specjalistą to często za mało. Zajęcia są ograniczone w czasie. Ważne zatem, by pacjent ćwiczył samodzielnie również w domu. Istotne jest wyznaczenie sobie prostych, jasnych i określonych w czasie celów, jak np. samodzielne ubranie kurtki, ukrojenie kromki chleba, czy przejście do wyznaczonego celu. Doping ze strony bliskich, wspólne ćwiczenia mogą być dodatkową motywacją.
Choć nowa sytuacja jest trudna dla obu stron – ważne jest wzajemne zrozumienie, akceptacja i szacunek dla uczuć drugiej osoby. Szczera rozmowa i wsparcie również mają wpływ na poprawę stanu zdrowia chorego.
Warto pamiętać, że pacjent i opiekun mają wpływ na efekt leczenia nie tylko poprzez przestrzeganie zaleceń terapeutycznych w zakresie fizjoterapii. Lekarz jeśli będzie to wskazane może zlecić leczenie farmakologiczne. Takim leczeniem są iniekcje toksyny botulinowej, popularnie nazywanej botuliną4. Zastrzyki z toksyny botulinowej podawane są w oparciu o indywidualną ocenę stanu pacjenta, wspólnego określenia przez lekarza i pacjenta celów. Lek podaje się pod kontrolą USG, dzięki czemu podanie następuje w mięśnie odpowiedzialne za występujące objawy spastyczności5. W przeciwieństwie do rozluźniających leków doustnych – toksyna działa miejscowo. Leczenie toksyną botulinową jest w Polsce refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach programu lekowego – pacjent może skorzystać z niego nieodpłatnie. Spastyczność można i trzeba leczyć – ośrodki, które należą do programu, znajdują się w zakładce Mapa.
Przeczytaj także:
- Pierwsze zwiastuny świadczące o nadchodzącym udarze
- Dogoterapia pomocna w leczeniu poudarowym
- 12 porad jak traktować osobę bliską po udarze
- Afazja po udarze – czym jest i na czym polega jej leczenie?
- Masaż po udarze mózgu wspomaga rehabilitację
1. https://pacjentilekarz.pl/spastycznosc-nie-musi-towarzyszyc-choremu-przez-cale-zycie/, dostęp 01.12.2023 r.
2. Wykład prof. Iwony Sarzyńskiej-Długosz: Spastyczność – diagnoza w gabinecie lekarza POZ https://zyciepoudarze.pl/spastycznosc/spastycznosc-diagnoza-w-gabinecie-lekarza-poz/ , dostęp 01.12.2023 r.
3. Tamże.
4. Toksyna botulinowa – jeden ze sposobów leczenia spastyczności https://zyciepoudarze.pl/toksyna-botulinowa-jeden-ze-sposobow-leczenia-spastycznosci/ , dostęp 01.12.2023 r.
5. Leczenie spastyczności toksyną botulinową – na czym polega https://zyciepoudarze.pl/spastycznosc/leczenie-spastycznosci-toksyna-botulinowa-na-czym-polega/, dostęp 01.12.2023 r.
DRSC-PL-000214