Czynniki ryzyka rozwoju spastyczności

Jednym z zaburzeń, które może rozwinąć się po udarze mózgu jest spastyczność, czyli uczucie zwiększonego napięcia w mięśniach niedowładnych. Może dotyczyć około 20-40% pacjentów po przebytym udarze mózgu. Jest to zaburzenie, któremu często towarzyszy dyskomfort lub ból. Może mieć niekorzystny wpływ na przebieg i efekty rehabilitacji.

Istota wczesnego rozpoznania spastyczności

Nieleczona spastyczność może prowadzić do wtórnych zmian, nawet do trwałej deformacji kończyn, co dodatkowo pogarsza jakość życia chorych i pogłębia ich niesamodzielność i niepełnoprawność. Dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie występowania spastyczności oraz podjęcie właściwego leczenia.

Grupy ryzyka

Istnieją pewne grupy chorych bardziej narażone na rozwój spastyczności. Ci chorzy powinni być obserwowani w celu wczesnego wykrycia pojawiającej się spastyczności.

Do chorych, u których istnieje większe ryzyko rozwoju spastyczności zaliczamy osoby, które doznały ciężkiego udaru, czyli osoby, u których bezpośrednio po zachorowaniu występował głęboki niedowład – zwłaszcza dotyczący mięśni kończyny górnej i towarzyszyło mu osłabienie czucia na tych kończynach. Częściej narażone na rozwój spastyczności są osoby, które cierpią na niedowład lewych kończyn.Do grupy osób bardziej narażonych na rozwój spastyczności zaliczamy także chorych, którzy bezpośrednio po zachorowaniu nie byli w stanie wykonywać samodzielnie podstawowych czynności codziennych, takich jak np. ubieranie, mycie się, korzystanie z toalety czy jedzenie. Częściej spastyczność może rozwinąć się u osób, które zachorowały na udar w młodym wieku oraz u osób, które doznały udaru krwotocznego mózgu. Uważa się także, że osoby palące papierosy są bardziej narażone na rozwój tego powikłania udaru.

Na co warto zwrócić uwagę

Jeżeli znajdujesz się/Twój bliski znajduje się w grupie chorych, którzy są bardziej narażeni na rozwój spastyczności zwracaj baczną uwagę na to jak układa się kończyna niedowładna:

• czy ramię jest „przyklejone do klatki piersiowej”,
• czy występuje zgięcie łokcia lub nadgarstka,
• czy ręka jest zaciśnięta w pięść,
• czy stopa jest stawiana na zewnętrznej krawędzi lub na palcach,
• czy place stopy są zgięte i utrudniają podpór na stopie?Jeśli odczuwasz zwiększone napięcie w niedowładnych kończynach lub zauważysz u siebie/Twojego bliskiego nieprawidłowe ułożenia kończyn zgłoś się do lekarza celem oceny i podjęcia właściwego leczenia.

Przeczytaj także:

• Sprawdź mapę ośrodków leczących spastyczność bezpłatnie
• Zobacz, czy Twoja ręka zachowuje się podobnie
• Spastyczność po udarze mózgu – na czym polega
• Ankieta – sprawdź, czy spastyczność może dotyczyć Ciebie lub Twojego bliskiego
• Charakterystyczne objawy spastyczności

ALLSC-PL-000081

Referencje:

1. Lundström E, Smits A, Terént A, Borg J. Time-course and determinants of spasticity during the first six months following first-ever stroke. J Rehabil Med 2010;42:296–301.

2. Urban PP, Wolf T, Uebele M, Marx JJ, Vogt T, Stoeter P, Bauermann T, Weibrich C, Vucurevic GD, Schneider A, Wissel J. Occurrence and clinical predictors of spasticity after ischemic stroke. Stroke 2010;41:2016–2020.

3. Wiessel J, Manack A, Brainin M. Toward an epidemiology of poststroke spasticity. Neurology 2013;80 (supl 2):S13-S19.

4. Wissel J, Schelosky LD, Scott J, Christe W, Faiss JH, Mueller J. Early development of spasticity following stroke: a prospective, observational trial. J Neurol 2010;257: 1067–1072.

5. Wissel J, Verrier M, Simpson DM, Charles D, Guinto P, Papapetropoulos S, Sunnerhagen KS. Post-stroke spasticity: predictors of early development and considerations for therapeutic intervention. PM R 2015;7:60-67