Regularne ćwiczenia po udarze kluczowe w odzyskaniu sprawności
Chory po udarze przemierza bardzo długą i wyboistą drogę, która trwa od kilku miesięcy do kilku, czy kilkunastu lat, a nawet przez całe życie. Uratowanie życia choremu to jedno, jednak ważne jest także, aby to życie uczynić znośnym. Rehabilitacja potrafi zdziałać cuda. Wymaga jednak odpowiedniej i regularnej pracy.
Spis treści
Spis treść
Na czym polega rehabilitacja po udarze mózgu?
Rehabilitacja po udarze jest najlepszym lekiem. Najskuteczniej przywraca choremu sprawność fizyczną
i psychiczną, a postępy – potrafią przywrócić choremu chęć do życia. Początki bywają bardzo trudne,
a powodzenie rehabilitacji – mocno uzależnione od chęci i możliwości pracy przez pacjenta.
Gdy dochodzi do udaru mózgu dochodzi do pewnej „awarii” w ośrodkowym układzie nerwowym, który stanowi centrum dowodzenia całego organizmu. Udar dokonuje spustoszenia i prowadzi do wielu dysfunkcji, wpływa także na biochemię mózgu, co z kolei może negatywnie oddziaływać na sferę psychologiczną tak ważną w trakcie rehabilitacji.
Rehabilitację rozpoczyna się tuż po ustabilizowaniu zdrowia pacjenta. Im szybciej się ją rozpocznie, tym lepsze efekty przyniesie. Mimo uszkodzeń, mózg po udarze jest bardzo podatny na stymulację i bardzo plastyczny, dlatego ważne jest podjęcie ćwiczeń najszybciej jak to będzie możliwe.
Rehabilitację poudarową definiuje się jako proces, dzięki któremu osoby z niepełnosprawnościami z powodu przebytego udaru mózgu powracają do swoich dotychczasowych możliwości funkcjonowania lub jeśli nie jest to możliwe w pełni – do uzyskania optymalnych szans poprawy aktywności fizycznej, umysłowej, społecznej czy zawodowej oraz do powrotu do swojego środowiska.
Jak motywować chorego do ćwiczeń?
Jednym z największych wyzwań, stojących przed fizjoterapeutą w trakcie rehabilitacji, jest zachęcenie chorego do ćwiczeń. Bez motywacji chorego wszelkie umiejętności rehabilitanta, sprzęt i dostępne możliwości – nie doprowadzą do jakiegokolwiek progresu. Problemem bywa obniżony nastrój chorego po udarze i często występująca depresja poudarowa. Bardzo ważne jest więc cierpliwe, spokojne i indywidualne podejście do chorego. Motywowanie, cierpliwe tłumaczenie celu ćwiczeń, ale także słuchanie i zrozumienie.
Choremu po udarze całkowicie zmienia się świat. Nagle z osoby sprawnej staje się niepełnosprawny i zdany jest na pomoc innych. To naturalnie wywołuje frustracje. Dlatego oprócz rehabilitacji i ćwiczeń fizycznych, chory z obniżonym nastrojem i cierpiący na depresję powinien mieć zapewnione wsparcie psychologiczne. Do powodzenia rehabilitacji choremu należy stworzyć komfortowe warunki i realizować jego potrzeby: fizjologiczne, emocjonalne, psychiczne. Ważne jest poczucie bezpieczeństwa i zaufanie do osób, które mają pomóc mu w powrocie do sprawności.
W książce pod tytułem „Rehabilitacja neurologiczna chorych w domu” Stefanii Zielińskiej-Charszewskiej autorka przekazuje cenne zalecenia, które stanowią klucz do powodzenia rehabilitacji:
- Nie można poddawać rehabilitacji chorego bez jego współuczestnictwa i bez jego woli wyzdrowienia, hartu, pogody ducha i wytrwałości. Zanim zaczniemy rehabilitację należy więc zacząć od pracy nad odpowiednimi motywatorami.
- Należy nauczyć pacjenta radości z każdego, nawet najmniejszego postępu.
- Pacjent nie powinien przyjmować pomocy z czynnościami, które może wykonywać samodzielnie, choć sprawiają mu ogromny trud.
- Chory powinien dobrze poznać swoją chorobę i szukać wsparcia w innych chorych.
Pierwsze ćwiczenia chorego po udarze
W pierwszych dniach lub tygodniach po udarze mózgu, leżącego w łóżku pacjenta poddaje się tzw. ćwiczeniom biernym. Polegają one na unoszeniu wysoko rąk, a następnie opuszczanie ich wzdłuż ciała, a także na uginaniu i prostowaniu łokci chorego. Wykonuje się także okrężne ruchy rękami. Ćwiczeniom poddawane są także nadgarstki i palce chorego poprzez powolne zginanie i prostowanie dłoni oraz palców chorego.
Podobnie postępuje się z nogami – są podnoszone i opuszczane oraz zginane i prostowane, a także wykonuje się okrężne ruchy stopy. Należy poddawać ćwiczeniom wszystkie stawy chorego i wykonywać po kilka ruchów rękami i nogami 2-3 razy dziennie.
Istotna jest również rehabilitacja oddechowa, która polega na wykonywaniu głębokich wdechów i wydechów, a także oklepywaniu klatki piersiowej w celu lepszego natlenienia pacjenta.
Regularne ćwiczenia są w stanie przywrócić choremu samodzielność w codziennych czynnościach, utrudnionych w wyniku udaru. Wszystko zależy od chęci i determinacji chorego. Wiele historii pacjentów dowodzi, że pomimo całkowitej niepełnosprawności poudarowej powrócili oni do normalnego życia i dziś na nowo się nim cieszą, dbając o siebie i podejmując szereg aktywności fizycznych, które wcześniej nie były obecne w ich życiu.
Przeczytaj także: