Powrót
Ogólne zalecenia żywieniowe dla pacjentów po udarze z zaburzeniami połykania
U części pacjentów po udarze mogą pojawić się zaburzenia połykania, które mogą wpływać na wystąpienie powikłań po udarze. Szybka diagnostyka zaburzeń połykania pozwoli na dostosowanie posiłków do potrzeb pacjenta.
- Jeśli zdiagnozowano u Ciebie zaburzony proces połykania tzn. dysfagię, wymagasz indywidualnego ustalenia zaleceń dotyczących bezpiecznej konsystencji spożywanych pokarmów oraz wypijanych płynów.
- Regularnie kontroluj swoją masę ciała (przynajmniej 1 raz w tygodniu w bieliźnie po uprzednim wypróżnieniu i przed śniadaniem).
- W określonych sytuacjach zdrowotnych (np. niezamierzona utrata masy ciała) Twoja dieta może wymagać rozszerzenia poprzez włączenie medycznych doustnych preparatów odżywczych dobranych przez lekarza i wykwalifikowanego dietetyka.
- Tempo karmienia i wielkość kęsów należy dopasować do indywidualnych możliwości chorego.
- Podczas jedzenia posiłku chory powinien przebywać w pozycji siedzącej (co minimalizuje ryzyko zakrztuszenia) oraz powinien być bacznie obserwowany przez opiekuna.
- Po jedzeniu chory powinien pozostać w pozycji siedzącej lub półsiedzącej przez co najmniej 30 minut (zapobiega to cofaniu się treści z żołądka do przełyku i gardła).
- Pokarmy jedz małymi kęsami, a płyny pij małymi łykami.
- Można rozważyć zwiększenie liczby posiłków w ciągu dnia przy jednoczesnym zmniejszeniu podawanej jednorazowo objętości. Niewielkie porcje mogą być łatwiejsze do pogryzienia i połknięcia przez chorego.
- Podczas spożywania posiłku rób przerwy i odpoczywaj.
- Rozłóż posiłki i napoje w czasie.
- Nie mów podczas jedzenia posiłku.
- Posiłki jedz w całkowitym spokoju, w miłej atmosferze oraz bez pośpiechu.
- Posiłki powinny być zawsze świeże, smaczne, kolorowe i estetycznie podane.
- Wyeliminuj z diety pokarmy o niebezpiecznej konsystencji, którymi łatwo się zadławić podczas połykania. Należą do nich:
- niejadalne części pokarmów, tj. ości, kości, chrząstki, ścięgna, pestki owoców, fragmenty łupin,
- z całymi ziarnami, gruboziarniste, tj. orzechy, nasiona, sypki ryż, sypkie kasze, pieczywo z ziarnami, jogurty z ziarnami,
- z nasionami, tj. koktajle z nasionami chia lub lnu,
- kleiste/lepkie: toffi, pianki, masło orzechowe itp.,
- kruche: wafle, kruche ciasta,
- włókniste, tj. włókniste mięso, szparagi, fasolka szparagowa, seler naciowy, owoce cytrusowe, ananas, szpinak,
- ze ścięgnami, tj. mięso z tkanką łączną,
- o konsystencji mieszanej, np.: zupa z makaronem lub ziemniakami/kluskami,
- produkty suche, tj. ziemniaki pieczone, pieczone mięso itp.,
- chrupkie, tj. czerstwe pieczywo, chrupkie pieczywo, chipsy, krakersy,
- liściaste, tj. sałata, szpinak, natka pietruszki, roszponka, bazylia,
- o niewielkim/drobnym kulistym kształcie, tj. groszek, kukurydza itp.,
- produkty z dużą ilością wody, niezmiksowane, tj. lody, arbuz, pomidor, melon,
- z drobnymi pestkami, tj. maliny, truskawki, jeżyny, owoce dzikiej róży.
- Pokarmy w diecie chorego powinny mieć bezpieczną jednolitą konsystencję bez wyczuwalnych cząstek/grudek, tzn. powinny być ZBLENDOWANE, przecierane, zmielone lub miękkie. Powinny dać się przeżuć do postaci gładkiej papki.
- Rodzaj konsystencji posiłku powinien być dobrany indywidualnie do stopnia upośledzenia funkcji gryzienia i połykania.
- Leki przyjmuj z pokarmem o konsystencji papkowatej. Nie popijaj ich płynem. Jeśli masz wątpliwości skonsultuj je z lekarzem prowadzącym.
- Modyfikacji podlegają również czyste płyny, które zgodnie z zaleceniami lekarza i wykwalifikowanego dietetyka należy zagęścić specjalnymi preparatami medycznymi (na bazie gumy ksantanowej lub skrobi modyfikowanej), do konsystencji nektaru lub płynnego miodu.
Pamiętaj o higienie jamy ustnej przed i po posiłku (jest to usuwanie bakterii i resztek pokarmowych, które mogły zgromadzić się w jamie ustnej).
Autor