Leczenie spastyczności kończyny górnej i dolnej po udarze mózgu

Spastyczność to zaburzenie, które dotyka około 20-40% pacjentów po udarze mózgu.
Jest to wzmożone napięcie mięśni, któremu często towarzyszy ból. To choroba uniemożliwiająca lub utrudniająca pacjentom samodzielność. Nieleczona spastyczność kończyn może prowadzić do innych schorzeń, w tym do powstawania sztywności stawów, deformacji kończyn, a nawet zakrzepicy żył, spowodowanej zbyt długim nadmiernym uciskiem. Ważne jest więc sprawne podjęcie leczenia.

Na czym polega leczenie spastyczności poudarowej?

Pacjenci, u których zdiagnozowano spastyczność poudarową, powinni niezwłocznie podjąć kroki, celem rozpoczęcia odpowiedniego leczenia, ponieważ jest to jedyna możliwość na wstrzymanie postępowania schorzenia. Każdy przypadek jest inny, leczenie powinno rozpoczynać się od oceny stopnia spastyczności oraz stwierdzenia, których mięśni dotyczy problem wzmożonego napięcia. Diagnostyczna ocena i określenie problemu pozwala na dopasowanie odpowiedniej rehabilitacji do potrzeb konkretnego pacjenta. Chociaż do tej pory nie wynaleziono jednego skutecznego leku ani metody leczenia spastyczności, która pozwalałaby na pełne odzyskanie sprawności, obecne metody mogą przyczynić się do umożliwienia pacjentowi wykonywania samodzielnie codziennych czynności.

Leczenie farmakologiczne

Pacjenci po przebytym udarze mózgu mają kilka możliwości leczenia farmakologicznego. Jednym z nich jest przyjmowanie leków doustnych. Jednak ze względu na niską skuteczność oraz częstą nietolerancję
i występowanie działań niepożądanych, nie jest to zbyt często wybierana forma terapii. Kolejną opcją leczenia spastyczności kończyn po udarze mózgu są iniekcje z toksyny botulinowej. Chociaż występują pewne przeciwskazania do przyjęcia tej terapii, większość pacjentów kwalifikuje się do tego sposobu leczenia. O rozpoczęciu leczenia za pomocą toksyny botulinowej decyduje lekarz prowadzący, a dzięki objęciu przez Ministerstwo Zdrowia terapii leczenia spastyczności refundacją, pacjenci nie ponoszą żadnych dodatkowych kosztów z tego tytułu. Pierwsze efekty po przyjęciu zastrzyku domięśniowego
z toksyny botulinowej widoczne są już po tygodniu. Aby leczenie było skuteczne, należy równolegle wdrożyć rehabilitację. Zastrzyki z toksyny botulinowej ponawiane są nie częściej niż co 12 tygodni.
Pacjent w ciągu roku może przyjąć maksymalnie 3 dawki toksyny botulinowej na każdą z leczonych kończyn. Terapia spastyczności po udarze mózgu przy pomocy toksyny botulinowej trwa dopóki pacjent odnosi z niej korzyści.

Inną formą leczenia jest leczenie dokanałowe. Wdraża się je głównie u tych chorych, u których nie oczekuje się powrotu chodzenia czy nawet stania. To leczenie stosuje się w przypadku spastyczności segmentalnej lub uogólnionej o znacznym nasileniu, gdy inne metody leczenia spastyczności okazały się nieskuteczne. Z kolei leczenie metodami nieodwracalnymi, czyli operacyjnymi, podejmowane jest
w przypadku nieskuteczności innych metod w leczeniu spastyczności ogniskowej lub segmentalnej.

Leczenie rehabilitacyjne

Pacjenci po udarze borykają się z wieloma powikłaniami. Bardzo często osoby te posiadają niepełnosprawności, które uniemożliwiają samodzielne wykonywanie codziennych obowiązków,
takich jak ubranie się czy higiena osobista. Dla poprawienia skuteczności terapii z wykorzystaniem toksyny botulinowej, a także ogólnej sprawności osoby po udarze mózgu, należy poddać pacjenta regularnej rehabilitacji. Bardzo ważne jest więc wdrożenie tej metody leczenia możliwie jak najszybciej. Należy jednak pamiętać, aby samodzielnie nie zwiększać intensywności ćwiczeń, gdyż te mogą przynieść skutek odwrotny. Leczenie rehabilitacyjne spastyczności kończyn często wspomagane jest także masażami, które mają za zadanie poprawę krążenia oraz pobudzenie receptorów odpowiedzialnych
za czucie. Proces rehabilitacji wymaga żmudnej i wytrwałej pracy nie tylko lekarzy specjalistów, ale przede wszystkim samego pacjenta. Najważniejsza więc w odzyskiwaniu sprawności przez osobę po udarze jest cierpliwość i systematyczność.

Przeczytaj także:

• Sprawdź mapę ośrodków leczących spastyczność bezpłatnie
• Spastyczność po udarze mózgu – na czym polega?
• Jaką żywność przynieść choremu po udarze do szpitala? Czego należy unikać?
• Sprawdź, czy Twoje ramię układa się podobnie
• Pierwsza pomoc przy udarze mózgu
• Cele leczenia spastyczności

ALL-PL-000332