Jak opiekować się chorym po udarze mózgu w domu?
Udar mózgu jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu. Gdy pojawia się, dochodzi do obumarcia części komórek mózgowych. Chory po przebytym udarze mózgu wymaga hospitalizacji, a po jej zakończeniu prawidłowej pielęgnacji w domu. Czym jest udar mózgu? Jak opiekować się chorym po udarze mózgu w domu? Poniżej prezentujemy najważniejsze zalecenia dla opiekunów.
Spis treści
Spis treść
Udar mózgu – definicja oraz następstwa
Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, World Health Organisation) udar mózgu objawia się nagłym wystąpieniem ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu. Zaburzenia trwają dłużej niż 24 godziny, jeśli wcześniej nie doprowadzą do zgonu. Udar mózgu wymaga szybkiego rozpoznania oraz niezwłocznego zastosowania odpowiedniego leczenia. Udar niedokrwienny stanowi 80% przypadków, natomiast krwotoczny ok. 20% przypadków.
Udary mózgu mogą doprowadzić do wielu następstw:
- niedowładu połowicznego,
- zaburzenia procesów poznawczych,
- zaburzenia procesów emocjonalnych,
- zaburzenia procesów intelektualnych,
- spastyczność.
Niektóre objawy ostrego uszkodzenia mózgu ustępują same. Z kolei u 25-50% przypadków prowadzą do częściowej lub całkowitej niepełnosprawności i zależności od osób bliskich. Co 5 chory po przebytym udarze mózgu nie potrafi poruszać się samodzielnie, a co 4 – nie jest w stanie wykonywać samodzielnie czynności dnia codziennego.
Udar mózgu – zalecenia dla opiekunów pacjentów po hospitalizacji
Prawidłowa pielęgnacja po udarze wpływa na stan zdrowia chorego oraz jego samopoczucie i może pomóc w zapobiegnięciu powikłaniom oraz nawrotom tego stanu. Dlatego, jeśli jesteś opiekunem chorego, jeszcze w czasie jego pobytu w szpitalu powinieneś włączyć się w opiekę. Dzięki temu będziesz wiedział jak sprawować opiekę w warunkach domowych. Poniżej lista najważniejszych zaleceń, o których powinieneś pamiętać.
Otoczenie, w którym znajdzie się pacjent
Zanim chory wróci do domu ze szpitala, przygotuj otoczenie, w którym będzie znajdował się pacjent. Temperatura w pomieszczeniach powinna wynosić 20 stopni. Łóżko powinno mieć wymiar 63-65 cm, a jeśli pacjent jest leżący, dodatkowo powinno zawierać: uchwyty, drabinkę oraz kółka, poduszkę rehabilitacyjną i materac przeciwodleżynowy zmiennociśnieniowy. W niektórych przypadkach niezbędnym akcesorium jest również wózek inwalidzki, dzięki któremu opiekun będzie mógł zabierać pacjenta na spacery. Jeśli chcesz zapobiec upadkom chorego, usuń dywaniki, progi oraz schody. Dostosuj pokój oraz pozostałe pomieszczenia, w których będzie przebywał chory.
Prawidłowa dieta osoby po udarze
Stosując prawidłowo zbilansowaną dietę, zminimalizujesz czynniki ryzyka wystąpienia kolejnego udaru. Podawaj pokarm o konsystencji oraz w porcjach odpowiednich do niepełnosprawności chorego. Jeśli pacjent nie potrafi samodzielnie poruszać się, ustaw go w odpowiedniej pozycji do karmienia. Posadź go w pozycji siedzącej lub półsiedzącej, skieruj głowę pacjenta lekko w bok, na stronę zdrową i przechyl delikatnie w stronę klatki piersiowej. Pokarmy podawaj na stronę jamy ustnej, która nie jest dotknięta porażeniem. Po podaniu posiłku, sprawdź, czy w jamie ustnej nie znajdują się resztki pokarmu.
Aktywny tryb życia chorego
Podstawowym elementem profilaktyki poudarowej jest aktywny tryb życia. Aktywność fizyczna powinna być dostosowana do stopnia niepełnosprawności chorego. Dzięki niej zapobiegniesz ogólnemu osłabieniu, przykurczom, zanikom mięśniowym, upośledzeniom sprawności układu krążenia i oddechowego, zwyrodnieniom stawów oraz obniżonej sprawności wydalniczych organizmu. Jeśli pacjent jest leżący, gimnastykuj dolne części ciała, oraz często zmieniaj pozycje, najlepiej co 2 godziny. Jeżeli pacjent jest częściowo niepełnosprawny, zachęć go do bardziej urozmaiconej aktywności fizycznej.
Prawidłowy rytm wypróżnień
Podejmij działania, które ułatwiają wypróżnianie się oraz pobudzą perystaltykę jelit:
- wykonuj masaż brzucha kilka razy na dobę,
- zastosuj zbilansowaną dietę bogato resztkową,
- podaj odpowiednią ilość płynów, nie mniej niż 1,5 l wody,
- przy uporczywych wypróżnieniach, zastosuj środki farmakologiczne.
Podstawowe czynności – rozbieranie
Rozbieranie oraz ubieranie pacjenta, wykonuj w odpowiedniej kolejności.
W trakcie rozbierania górnej części garderoby:
- posadź pacjenta na krześle, niedowładną rękę ułóż pomiędzy kolanami
- sprawną ręką niech pacjent chwyci za koszulę i ściągnie ją przez głowę
- zdejmij ubranie z ręki niedowładnej
Podczas zakładania skarpetek i butów:
- zacznij od rozwarcia skarpety kciukiem
- niech pacjent wkłada je kolejno na obie stopy
- buty nakłada się „w powietrzu”
- najpierw należy założyć je na przednią część stopy
- następnie stopę stawia się na podłodze i wsuwa piętę do buta.
Udar mózgu jest stanem, który powoduje trwałą niepełnosprawność. Dlatego wykonanie czynności dnia codziennego staje się wyzwaniem dla osoby chorej oraz jego opiekuna.
Przeczytaj także: